Nowa Zelandia jest u progu stania się jednym z pierwszych krajów, w których oficjalnie wprowadzono zakaz palenia – a to dzięki vapingowi i innym bezpieczniejszym alternatywom nikotynowym, według wiceministra zdrowia.
W pełnym pasji przemówieniu parlamentarnym Casey Costello przyznał, że krajowe podejście do redukcji szkód przyczyniło się do zmniejszenia liczby dorosłych palaczy niemal o połowę w ciągu ostatniej dekady.
Potępiła „sianie paniki” i ideologiczną opozycję, które grożą wykolejeniem postępu w kierunku pięcioprocentowego dziennego wskaźnika palenia, który jest wyznacznikiem Światowej Organizacji Zdrowia dla narodu wolnego od dymu tytoniowego.
Costello powiedział w parlamencie, że Nowa Zelandia wyszła poza „cnotliwe hasła”, aby zapewnić „jasną, wspieraną, mniej szkodliwą ścieżkę odchodzenia od palenia”.
Wskaźnik palenia wśród dorosłych spadł prawie o połowę
Ścieżka ta obejmowała wykorzystanie vapingu jako narzędzia do rzucania palenia za pośrednictwem publicznych usług zdrowotnych i to zadziałało. Od 2011 roku wskaźnik palenia wśród dorosłych spadł prawie o połowę z 13,1% do 6,9% w 2024 roku. Nowa Zelandia jest teraz w zasięgu ręki od statusu kraju wolnego od dymu tytoniowego, a wielu ekspertów wskazuje na przyjęcie redukcji szkód jako powód.
Dr Delon Human, były sekretarz generalny Światowego Stowarzyszenia Medycznego i obecny szef organizacji Smoke Free Sweden, pochwalił stanowisko Costello jako przykład „tego, jak powinno wyglądać przywództwo w zakresie zdrowia publicznego”.
„Nowa Zelandia osiągnęła w mniej niż dekadę to, co wielu krajom nie udało się przez pokolenia” – powiedział. „I zrobili to, przyjmując naukę o redukcji szkód, zamiast ulegać moralnej panice”.
Dodał: „Kiedy minister Costello mówi o przebiciu się przez „panikę” i „hałas”, aby skupić się na praktycznych rozwiązaniach, opisuje dokładnie wyzwanie, przed którym stoimy na całym świecie”.
Długoterminowi palacze „potrzebują narzędzi i wsparcia”, aby rzucić palenie
Costello jasno stwierdziła, że wspieranie osób palących – zwłaszcza tych najbardziej uzależnionych – wymaga czegoś więcej niż sloganów czy zakazów. „Istnieją długoterminowi, uzależnieni palacze, którym należy zapewnić narzędzia i wsparcie potrzebne do rzucenia palenia” – powiedziała, broniąc pragmatycznego skupienia się kraju na dostępie do bezpieczniejszych alternatyw.
Nowozelandzki model opiera się na doświadczeniach Szwecji w zakresie redukcji szkód, która od dawna przoduje w Unii Europejskiej pod względem niskich wskaźników palenia, głównie dzięki powszechnemu stosowaniu snusu i woreczków nikotynowych.
Szwecja już osiągnęła status kraju wolnego od dymu tytoniowego i ma najniższe wskaźniki chorób związanych z tytoniem w Europie. Teraz nowozelandzkie podejście uwzględniające waporyzację udowadnia, że nowoczesny model redukcji szkód może odnieść sukces poza Skandynawią.
„Zbyt często polityka zdrowia publicznego kieruje się ideologią, a nie dowodami” – powiedział dr Human. „Nowa Zelandia pokazuje nam, co jest możliwe, gdy słuchamy pracowników pierwszej linii rzucających palenie i skupiamy się na tym, co faktycznie działa”.
Przemówienie Costello cytowało również profesora Roberta Beaglehole’a, globalnego autorytetu w dziedzinie zdrowia i wybitnego orędownika redukcji szkód wyrządzanych przez tytoń, który powiedział, że Nowa Zelandia jest „światowym liderem w ograniczaniu palenia”.
Ratowanie życia
Dr Human zgodził się, mówiąc, że Costello zasługuje na uznanie za odmowę „wycofania się z walki” z tymi, którzy sprzeciwiają się bezpieczniejszym alternatywom. „Jej zaangażowanie w politykę opartą na dowodach, a nie populistyczne gesty, reprezentuje rodzaj odważnego przywództwa, które ratuje życie” – powiedział.
Z dziennym wskaźnikiem palenia zbliżającym się do pięcioprocentowego celu, Nowa Zelandia pokazuje, że sukces jest nie tylko możliwy – jest powtarzalny, jeśli rządy są skłonne podążać za dowodami.
Organizacja Smoke Free Sweden wzywa teraz inne kraje do pójścia w jej ślady. W komunikacie napisano: „Wzywamy decydentów na całym świecie do przeanalizowania sukcesu Nowej Zelandii i rozważenia, w jaki sposób podobne podejście do redukcji szkód może przyspieszyć postęp w kierunku celów antynikotynowych na całym kontynencie”.
